Tàu Điện Nhật Bản – Những Điều Cần Lưu Ý Khi Sử Dụng Tàu Điện Nhật Bản

Tàu điện là phương tiện giao thông công cộng quan trọng nhất tại Nhật Bản. Với mạng lưới phủ khắp cả nước, tàu điện ở Nhật Bản đích thị là phương tiện lý tưởng để bạn thỏa thích tham quan và du ngoạn từ trong ra đến ngoài thành phố. Tuy nhiên, để hòa nhập với văn hóa và thói quen của người dân địa phương, bạn cần nắm rõ các quy tắc và nghi thức khi sử dụng tàu. Bải viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ thống tàu điện ở Nhật Bản, từ cách mua vé, sử dụng pass, đến những mẹo nhỏ giúp bạn khỏi bỡ ngỡ.

Nhật Bản sở hữu hệ thống tàu điện nhộn nhịp với khoảng 8 triệu lượt khách di chuyển mỗi ngày. Đây cũng là phương tiện di chuyển phổ biến của người dân Nhật Bản, từ học sinh đến nhân viên văn phòng và người cao tuổi. Họ ưa thích và lựa chọn tàu điện Nhật Bản bởi giá thành rẻ, thuận tiện và đặc biệt rất đúng giờ, đúng với tác phong của người Nhật.

Tại Nhật Bản, đại đa số mạng lưới tàu điện (khoảng 80%) đều thuộc tập đoàn Japan Railway (JR – Tập đoàn Đường sắt Nhật Bản). Phần còn lại thuộc về các công ty đường sắt tư nhân khác, nằm chủ yếu ở xung quanh khu vực đô thị khác.

CÁC LOẠI TÀU ĐIỆN Ở NHẬT BẢN

1. Shinkansen (新幹線) – Tàu cao tốc

Đây là tàu cao tốc ở Nhật Bản, với ít điểm dừng và thường được dùng để di chuyển qua các thành phố. Có 3 loại tàu là tàu Nozomi, Hikari và Kodama. Trong đó, Nozomi có tốc độ di chuyển cao nhất, đi hành trình dài, còn Hikari và Kodama có tốc độ chậm hơn và dừng ở nhiều ga trên tuyến hơn.

2. Limited Express (特急) – Tàu tốc hành đặc biệt

Đây là loại tàu có tốc độ cao thứ 2 với hơn 100 loại tàu khác nhau, số lượng điểm dừng có hạn nên chỉ đi đến các ga lớn của Nhật Bản. Thông thường, người ta sẽ di chuyển loại tàu này từ sân bay vào trung tâm hoặc ngược lại.

3. Express (急行) – Tàu tốc hành

Có tốc độ sau tàu tốc hành đặc biệt, tàu Express cũng gặp hạn chế do có ít trạm dừng. Hành khách cũng thường xuyên di chuyển bằng loại tàu này để đến các ga lớn hoặc sân bay.

4. Rapid (快速) – Tàu nhanh

Đây cũng là tàu hạn chế điểm dừng, có tốc độ di chuyển thứ 4 trong số các loại tàu điện ở Nhật Bản, tàu Rapid cho phép người dân đi đến các trạm, các ga trong thành phố với tần suất thường xuyên hơn. Không cần giá vé đặc biệt, bạn có thể lên tàu bằng vé tàu thông thường.

5. Local (普通列車) – Tàu địa phương

Đây là tàu điện có tốc độ chậm nhất nhưng lại có số lượng ga dừng nhiều nhất. Tàu địa phương có thể đi từ điểm A đến điểm B hoặc chạy theo đường vòng ở cả hai hướng (như tuyến Yamanote ở Tokyo hoặc tuyến đường vòng Osaka). Thường du khách hay chọn loại tàu này để di chuyển trong các khu vực Nhật Bản trong chuyến tham quan bởi có thể linh hoạt đến nhiều ga tàu, đi qua nhiều địa điểm du lịch. Bên cạnh đó, tàu Local cũng có giá vé rẻ nhất.

6. Khác – Tàu đặc biệt

Còn được gọi là chuyến tàu vui vẻ, những đoàn tàu theo chủ đề đặc biệt này thường là đoàn tàu nhân vật hoặc đoàn tàu có tính năng hoặc thiết kế độc đáo. Ví dụ: Tàu Pikachu (POKÉMON với YOU Train), FruiTea Fukushima (tàu cà phê với món tráng miệng và đồ uống làm từ trái cây theo mùa từ Fukushima).

CÁC LOẠI VÉ TÀU ĐIỆN Ở NHẬT BẢN

1. Thẻ JR

– Cho phép đi lại không giới hạn trên tất cả các dịch vụ tàu, xe buýt và phà của Tập đoàn Đường sắt Nhật Bản (JR)

– Chọn giữa Vé toàn Nhật Bản hoặc Vé khu vực khác

– Thời lượng thay đổi tùy thuộc vào loại thẻ bạn nhận được

2. Vé tàu tiêu chuẩn

– Vé tàu thông thường sẽ đưa bạn từ điểm A đến điểm B

– Mua từ máy bán hàng tự động ở ga xe lửa

3. Thẻ IC

– Thẻ giao thông có thể sạc lại trả trước, có thể được sử dụng để thanh toán tiền vé tàu hoặc xe buýt của bạn

– Pasmo và Suica là những loại thẻ giao thông phổ biến nhất ở Tokyo, trong khi ICOCA được sử dụng phổ biến hơn ở Osaka.

– Cũng có thể được sử dụng làm thanh toán không tiếp xúc tại một số cửa hàng và nhà hàng ở Nhật Bản

4. Vé thành phố

– Còn được gọi là Vé ngày

– Cung cấp quyền sử dụng một hoặc nhiều ngày để sử dụng không giới hạn bất kỳ phương tiện giao thông nào trong thành phố như tàu hỏa, xe điện, xe buýt và tàu điện ngầm

– Mua tại quầy bán vé hoặc máy bán hàng tự động ở bất kỳ thành phố lớn nào của Nhật Bản: Tokyo, Osaka, Kyoto, Sapporo, Nagoya, Hiroshima và nhiều hơn nữa

VĂN HÓA TÀU ĐIỆN Ở NHẬT

1. Cách vào ga tàu và kiểm tra tuyến đường

Khi đã qua cổng soát vé bằng thẻ IC hoặc vé giấy, bước đầu tiên là tìm kiếm thông tin về sân ga và chuyến tàu của bạn trên các bảng điện tử. Những bảng này cung cấp thông tin về thời gian tàu đến, điểm dừng cuối và tuyến đường. Hãy chú ý tìm đúng sân ga và đứng xếp hàng tại nơi chỉ định. Sự trật tự trong việc xếp hàng và tuân thủ hướng dẫn là một phần không thể thiếu của văn hóa giao thông ở Nhật Bản.

Đặc biệt, nếu bạn là du học sinh hoặc người lao động mới đến, việc sử dụng ứng dụng bản đồ như Google Maps hoặc các ứng dụng địa phương như Navitime sẽ rất hữu ích để tra cứu tuyến đường và thời gian của các chuyến tàu.

2. Xếp hàng trật tự

Một trong những điều đặc biệt của hệ thống tàu điện Nhật Bản là mỗi sân ga đều có những ký hiệu dưới chân chỉ vị trí chính xác nơi cửa tàu sẽ dừng. Những ký hiệu này có thể là hình tròn, hình tam giác hoặc các chữ cái, và chúng khác nhau tùy theo từng tuyến tàu. Bạn chỉ cần tìm đúng ký hiệu và đứng xếp hàng ngay ngắn tại đó. Khi tàu đến, người trên tàu sẽ xuống trước, sau đó bạn mới lên tàu theo thứ tự đã xếp hàng, không chen lấn hay vội vã.

3. Giữ im lặng

Trên tàu, mọi người thường giữ yên lặng để không làm phiền người xung quanh. Sử dụng điện thoại nhưng để chế độ im lặng và tránh gọi điện.

4. Ghế ưu tiên và văn hóa nhường chỗ

Ghế ưu tiên được dành cho người già, phụ nữ mang thai, người khuyết tật và người có trẻ nhỏ. Dù tàu đông, ghế này vẫn thường được tôn trọng.

Ngay cả khi không ngồi ở khu vực ghế ưu tiên, nếu bạn thấy một người già yếu hoặc người có nhu cầu cần chỗ ngồi, hãy sẵn lòng đứng lên và nhường ghế. Tàu điện ở Nhật Bản thường rung lắc khi di chuyển, đặc biệt là trong các chuyến tàu cao tốc, nên việc giữ chặt tay vịn khi đứng là điều cần thiết để đảm bảo an toàn.

5. Hạn chế ăn uống trên tàu

Trên tàu điện, ăn uống không phải là việc phổ biến. Nếu cần uống nước, họ cũng làm một cách kín đáo.

6. Không chặn cửa ra vào

Người Nhật tránh đứng chặn cửa tàu để người khác dễ dàng lên xuống. Khi tàu đông, người đứng gần cửa thường tự động bước xuống để nhường lối.